1.1. Có bao nhiêu phiên bản Linux?
Các bản phân phối Linux (hay distro), là các phiên bản khác nhau của hệ điều hành Linux, mỗi phiên bản có đặc điểm, hệ thống quản lý Package và mục đích sử dụng khác nhau.
Dưới đây là các bản phân phối Linux phổ biến.
Ubuntu
Tổ chức phát triển: Canonical Ltd. Chu kỳ phát hành: Phiên bản thông thường mỗi 6 tháng; phiên bản LTS (Hỗ trợ dài hạn) mỗi 2 năm với 5 năm hỗ trợ Package Manager: APT (Advanced Package Tool) Thân thiện với người dùng, tài liệu phong phú Cập nhật bảo mật thường xuyên Cân bằng tốt giữa ổn định và hiện đại Phù hợp cho: Người mới bắt đầu và máy chủ đa năng Debian
Tổ chức phát triển: Phi lợi nhuận, dựa vào cộng đồng Chu kỳ phát hành: Phiên bản ổn định khoảng 2 năm một lần với thời gian hỗ trợ dài Yêu cầu tài nguyên tối thiểu Các gói phần mềm được kiểm tra kỹ lưỡng Miễn phí và do cộng đồng phát triển Phù hợp cho: Hạ tầng quan trọng đòi hỏi độ tin cậy tuyệt đối CentOS / RHEL (Red Hat Enterprise Linux)
Tổ chức phát triển: Red Hat (IBM) Chu kỳ phát hành: Các phiên bản chính được hỗ trợ lên đến 10 năm Nhiều tùy chọn hỗ trợ thương mại Tính năng bảo mật mạnh mẽ Được chứng nhận cho nhiều ứng dụng doanh nghiệp Phù hợp cho: Môi trường doanh nghiệp đòi hỏi ổn định và hỗ trợ lâu dài Rocky Linux / AlmaLinux
Tổ chức phát triển: Dựa vào cộng đồng (nổi lên như thay thế cho CentOS) Chu kỳ phát hành: Theo chu kỳ của RHEL (nhằm tương thích nhị phân) Tương thích với RHEL mà không tốn chi phí đăng ký Hỗ trợ cộng đồng ngày càng tăng Phù hợp cho: Tổ chức cần tương thích RHEL mà không muốn trả phí Amazon Linux
Đang cập nhật...
Phiên bản mới nhất (tính đến tháng 4/2025)
Ubuntu Server: 24.04 LTS (Noble Numbat) - Phát hành tháng 4/2024, hỗ trợ đến 2029 Debian: Debian 12 (Bookworm) - Phát hành tháng 6/2023, hỗ trợ đến khoảng 2028 RHEL: RHEL 10 - Phát hành năm 2024, hỗ trợ khoảng 10 năm Rocky Linux/AlmaLinux: Phiên bản 10 - Theo RHEL 10 Lựa chọn bản phân phối phù hợp
Xem xét các yếu tố sau khi chọn:
Nâng cao: RHEL/Rocky Linux Chỉ hỗ trợ cộng đồng: Debian, Ubuntu Tùy chọn hỗ trợ thương mại: Ubuntu (từ Canonical), RHEL (từ Red Hat) Tài nguyên tối thiểu: Debian Phần cứng hiện đại: Bất kỳ bản phân phối nào Khả năng tương thích ứng dụng: Kiểm tra xem ứng dụng của bạn có yêu cầu cụ thể về bản phân phối không Đối với người mới bắt đầu, Ubuntu Server LTS thường là lựa chọn lý tưởng vì dễ sử dụng, tài liệu phong phú và cộng đồng hỗ trợ lớn.
1.2. Các câu lệnh Điều hướng cơ bản
Giao diện dòng lệnh (Command Line Interface - CLI) là phương thức chính để tương tác với máy chủ Linux. Dưới đây là những lệnh cơ bản quan trọng nhất bạn cần biết:
Lệnh điều hướng cơ bản
pwd - Print Working Directory
Hiển thị đường dẫn thư mục đang làm việc. Giúp bạn xác định vị trí hiện tại trong hệ thống tệp.
Ví dụ:
ls - List Files and Directories
Ví dụ:
cd - Change Directory
Ví dụ:
mkdir - Make Directory
rmdir - Remove Directory
Lệnh thao tác tệp cơ bản
touch - Create Empty File
cp - Copy Files
mv - Move or Rename Files
rm - Remove Files
Di chuyển trong Terminal
clear - Clear Screen
Hoặc dùng phím tắt: Ctrl+L
Phím tắt hữu ích
Ctrl+C: Hủy lệnh đang chạy Ctrl+D: Thoát khỏi shell hiện tại Ctrl+A: Di chuyển về đầu dòng Ctrl+E: Di chuyển đến cuối dòng Ctrl+U: Xóa từ vị trí con trỏ đến đầu dòng Ctrl+K: Xóa từ vị trí con trỏ đến cuối dòng Tab: Tự động hoàn thành lệnh hoặc tên tệp Thực hành
Hãy thử các bài tập sau để làm quen với các lệnh cơ bản:
Tạo một cấu trúc thư mục như sau: Tạo các tệp trống trong thư mục tương ứng: Di chuyển giữa các thư mục vừa tạo Sao chép file index.html thành about.html Đổi tên thư mục images thành img Liệt kê tất cả các tệp và thư mục bạn đã tạo Các lệnh cơ bản này là nền tảng cho mọi thao tác trên máy chủ Linux. Khi bạn thành thạo những lệnh này, việc quản lý máy chủ sẽ trở nên hiệu quả hơn rất nhiều.
Day 1: Linux Distributions & Navigation